عدم تمایل فرزند به ملاقات

عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر و مادر، ممکن است به دلایلی همچون ترس ، استرس یا ناراحتی از ایشان ، رخ دهد . در چنین مواردی ، می توان با گرفتن نظریه روانشناس ، از دادگاه تقاضا نمود که مدت زمان ملاقات با کودک ، کاهش یابد . البته اگرامتناع از دیدار با پدر یا مادر، به این دلیل باشد که والد دیگر ، از ملاقات با فرزند جلوگیری می کند، می توان اقدام به پیگیری حقوقی و کیفری موضوع نمود که در این صورت ، ممکن است ضمانت اجرای حبس یا جریمه نقدی ، اعمال گردد .

گاهی ، اختلافات و مشکلاتی که والدین ، در طول زندگی مشترک با آن مواجه می شوند ، مشکلات فراوانی برای فرزندانآنها ایجاد می کند . به عنوان نمونه ، در صورتی که زوجین ، از هم طلاق گرفته باشند ، یا اینکه به خاطر اختلافات مطرح شده ، جدا از هم زندگی کرده و در آستانه طلاق باشند ، فرزندان، محروم از زندگی در کانون خانواده شده و به ناچار ، باید با یکی از والدینخود ، زندگی کنند . در این شرایط ، بسته به سن فرزند، ممکن است حضانت ، به عهده مادر یا پدرقرار بگیرد .

اما ارتباط عاطفی و عمیق میانفرزند با والدین، با طلاقپدر و مادر، از بین نرفته و در هر صورت ، رابطه فرزند با پدر یا مادر ، به قوت خود باقی می باشد . به همین دلیل ، در صورتی که حضانت ، به عهده یکی از والدینقرار گرفته باشد ، طرف مقابل نیز این حق را دارد که با فرزندخود ، ملاقاتنماید . اما گاهی ، فرزند ، تمایل و علاقه ای به ملاقات با والدین خود نداشته و از این موضوع ، امتناع می کند ؛ در حالی که این موضوع ، ممکن است چالش ها و آسیب های روحی برای خود فرزندو والد محروم از ملاقات، در پی داشته باشد .

نظر به اهمیت این موضوع ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که حکم امتناع از ملاقات و دیدار فرزند با والدین چیست و به طور مشخص ، عدم تمایل فرزند به ملاقات با مادر و عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر ، به لحاظ قانونی چه احکام و آثاری در پی دارد .

عدم تمایل فرزند به ملاقات

قبل از اینکه در ارتباط با عدم تمایل فرزند به ملاقات و امتناع از دیدار با پدر و مادر، صحبت کنیم ، می بایست حق ملاقات با فرزند را به لحاظ حقوقی ، مورد بررسی قرار دهیم . همانطور که می دانیم ، گاهی بروز اختلاف میان زوجین و طلاق گرفتن آنها از هم ، منجر به این مساله می شود که فرزند، نتواند به صورت همزمان ، با پدر و مادرخود زندگی کند . در چنین شرایطی ، قانونگذار ، بر اساس اینکه فرزند، در چه سنی قرار دارد ، حضانت فرزند را به عهده یکی از والدینقرار داده است .

با این توضیح که ، بر اساس قانون مدنی ، هم فرزندان دخترو همفرزندان پسر ، تا پایان هفت سالگی ، تحت حضانت مادرخود می باشند و پس از آن ، حضانت فرزندان، تا رسیدن به سن بلوغ ، به عهده پدر خواهد بود . سن بلوغ در مورد دختران ، 9 سال تمام قمری و در مورد پسران ، 15 سال تمام قمری است . البته ، دادگاه برای تعیین والدی که حضانت را به عهده می گیرد ، مصلحت طفل را نیز مد نظر قرار می دهد تا در طول مدت حضانت فرزند ، توسط پدر یا مادر ، مشکلی برای وی ایجاد نشود .

با این وجود ، حق حضانت مادر یا پدر، موجب آن نمی شود که طرف مقابل ، از دیدار و ملاقات کردن با فرزندخود ، محروم شود ؛ چرا که در هر حال ، رابطه عاطفی میان کودک با والدینرا نمی توان از میان برد و این موضوع ، ممکن است ، فرزندیا والد محروم از ملاقات را ، به لحاظ روحی ، تحت الشعاع قرار دهد .

به همین دلیل ، ماده 1174 قانون مدنی ، مقرر نموده است که در صورتی که به دلیل طلاق گرفتن یا موضوعات دیگر ،والدین کودک از هم جدا زندگی کنند ، والدی که حق حضانت ندارد ، حق ملاقات با فرزندخود را خواهد داشت . البته ، در صورتی که در ملاقات با فرزند، در مورد زمان یا مکان دیدار با فرزندان، اختلاف یا مشکلی ایجاد شود ، دادگاه یا محکمه ، جزئیات مربوط به ملاقات با فرزند را مشخص می کند .

اما نکته مهمی که وجود دارد ، آن است کهملاقات با کودک ، حقپدر و مادر است و مانند حضانت ، نمی توان والدینرا از این حق ، محروم کرد . به همین دلیل است کهجلوگیری از ملاقات با فرزند ، ممکن است منجر به اعمال ضمانت اجراهایی از قبیل جزای نقدی ، بازداشت و سلب حضانت از دارنده آن بشود .

اما گاهی ، محرومیت از ملاقات با فرزند ، به دلیل آن است که خود فرزند، تمایلیبهدیدار یا ملاقاتبا والدینخود ندارد و ازدیدار با پدر یا مادر ، امتناعمی کند . در چنین مواردی ، عدم تمایل فرزند به دیدار با پدر و مادر، ممکن است مسائلی را ایجاد کند . به عنوان مثال ، در صورتی که دادگاه ، حکم به ملاقات با کودکداده باشد و زمان و مکان دیدار فرزند با پدر و مادررا مشخص نموده باشد ، ممکن است فرزند، از رفتن به مراکز بهزیستی یا کلانتری ، امتناعنماید .

در چنین مواردی ، باید توجه داشت که اگر این موضوع ، به دلیل عدم تمایل فرزند به ملاقات و امتناع وی از دیدار با پدر و مادر باشد ، می توان با روش هایی که در قسمت های بعد ارائه می شود ، موضوع را حل و فصل نمود ؛ اما اگر عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر و مادر ، به دلیل امتناع کودک نبوده و شخصی که عهده دار حضانت است ، از بردن طفل برای ملاقات خودداری کرده باشد ، ممکن است ضمانت های اجرایی ، برایممانعت از ملاقات با کودک ، در خصوص والد امتناع کننده، اعمال گردد .

عدم تمایل فرزند به ملاقات با مادر

در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که عدم تمایل فرزند به ملاقات و امتناع از دیدار با پدر و مادر ، ممکن است ، چه آثار و پیامدهایی را داشته باشد . بنابراین ، لازم است که شخص عهده دار حضانت ، از ملاقات فرزند با والد دیگر ، ممانعتیبه عمل نیاورد ؛ چرا که طرف مقابل هم می تواند اقدام به ارسال اظهارنامه ملاقات فرزند مشترک و سایر اقدامات حقوقی نماید . اما سوالی که بعضا مطرح می شود ، آن است که حکم عدم تمایل فرزند به ملاقات با مادر چیست و در صورتی که خود فرزند، تمایلی به دیدار و ملاقات با مادر خود نداشته باشد ، تکلیف چه می باشد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید جنبه های مختلف موضوع را مورد بررسی قرار داد . از طرفی ، همانطور که اشاره شد ، هیچ یک از والدینرا نمی توان ازملاقات با فرزندخود ، محروم نمود و در هر صورت ، مادری که حضانت فرزند را به عهده ندارد ، باید بتواند در یک مدت معقولی ، با فرزند خود دیدار و ملاقاتداشته باشد که این موضوع ، هم به نفع فرزنداست و هم به نفع مادر. تفاوتی هم ندارد که ملاقات با فرزند قبل از طلاق ، یا بعد از طلاق و جدایی والدین باشد .

اما از طرف دیگر ، گاهی به دلیل شدت آسیب های وارده به کودک ، در طی فرایند طلاق والدین، کودکاز ملاقات با مادر خود امتناع نموده و تمایلی به دیداربا وی ندارد . این عدم تمایل فرزند به ملاقات با مادر، ممکن است با بروز رفتارهایی همچون ترس ، اضطراب ، گریه ، اجتناب و مواردی از این قبیل همراه باشد که نشانگر بروز آسیب های روحی برای فرزنداست . لذا در این شرایط نیز قاعدتا نباید فرزندرا در شرایط آسیب زا قرار داده و او را اذیت کرد .

شرایط فوق ، باعث می شود که دادگاه ، با در نظر گرفتن مصلحت کودک ، جزییات ملاقات فرزند با مادررا معین کند . به عنوان نمونه ، در صورتی که دادگاه ، برای ملاقات با کودک در کلانتری یا بهزیستی ، ساعاتی را مشخص کرده باشد و یا محلملاقات با کودک در منزل مادر تعیین شده باشد ، می توان به استناد عدم تمایل و امتناع کودک از دیدار با مادر، اقدام به کاهش مدت زمان ملاقات با فرزند نمود .

اما در هر صورت ، به نظر می رسد که عدم تمایل کودک به ملاقات با مادر وامتناع از دیداربا وی ، نمی تواند موجب محرومیت از حق ملاقات بشود ؛ چرا که در بسیاری از موارد ، ممکن است که عدم تمایل فرزند به دیدار با مادر خود ، به دلیل صحبت ها و اتهاماتی باشد که پدر یا اقوام پدری ، به مادروارد نموده اند . در حالی که باید در نظر داشت که چنین موضوعاتی ، سلامت روان کودک را به صورت جدی ، در مخاطره قرار می دهند و در آینده ، برای وی آسیب زا خواهند شد .

به این منظور ، در صورت عدم تمایل کودک به دیدار با مادر ، می توان نظریه روانشناسان موجود در مراکز بهزیستی کهملاقات با کودکدر آنجا صورت می گیرد را اخذ نموده و ضمن دادخواست به دادگاه خانواده ، تقاضای کاهشمدت زمان ملاقات با فرزندرا نمود . در این صورت ، دیگر شخصی که عهده دار حضانت است ، به لحاظ حقوقی ، در معرض اتهام ممانعتاز ملاقات با فرزند ، قرار نخواهد گرفت .

عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر

در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که عدم تمایل فرزند برای دیدار با مادر ، چه حکمی دارد و با چه روشی ، می توان از مشکل امتناع از دیدار با پدر و مادر، جلوگیری نمود . علاوه بر این ، گاهی ممکن است که فرزند ، تمایلی به ملاقات با پدر خود نداشته باشد . لذا در این قسمت ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم کهامتناع از دیدار با پدر ، چه حکمی دارد .

قبل از هر چیز ، باید در نظر داشت که پدر ، حتی اگر حضانت فرزندخود را به عهده نداشته باشد ، کماکان بر فرزندانخود ولایت قهری دارند که همین امر ، لزومارتباط و دیدار فرزند با پدر را ضروری می سازد . در هر حال ، مانند مادر، پدرنیز حق ملاقات با فرزند خود را دارد و نمی توان وی را از این حق ، محروم نمود .

اما گاهی ،عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر و امتناع از دیدار با وی، به دلیل بروز آسیب های روحی است که فرزند، در طول دوران طلاق والدین ، متحمل شده است و یا اینکه ، فرزند، صحنه های خشونت آمیزی همچون کتک زدن ، درگیری ، جدال و مواردی از این قبیل را تجربه نموده و به دلیل وابستگی به مادر، از ملاقات با پدر ، امتناع یا اجتناب می کند . در این شرایط نیز ، باید ضمن گرفتن نظریه روانشناس و پزشک ، برای درخواست کاهش دادن مدت زمان ملاقات با فرزند ، اقدام نمود .

اما در هر صورت ، عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر ، نمی تواند منجر به حذف امکان ملاقات پدر با کودکشود . به همین منظور ، پدرنیز می تواند متقابلا ، به دادگاه دادخواست دستور موقت ملاقات با فرزند را بدهد تا مدت زمان مشخصی را برایملاقات با فرزند ، معین نماید . در این صورت ، اگر دادگاه ، ملاقات پدر با کودکرا به مصلحت بداند ، جزئیات زمان و مکان ملاقاترا مشخص می کند و در این حالت ، دیگر نمی توان ازملاقات با طفل ، جلوگیری کرد .

لازم به ذکر است که حضانت فرزندان، تنها تا پایان مدت زمانی است که به سن بلوغ برسند ؛ لذا اگر دختر ، به سن نه سالگی و پسر ، به سن 15 سالگی برسد ، خود آنها ، می توانند انتخاب کنند که با کدام یک از والدین خود ، زندگی کنند . پس از آنجا که یکی از شرایط حضانت فرزند ، صغیر بودن می باشد  ، پس از رسیدن به سن بلوغ ، حضانت و ملاقات با والدین ، موضوعیت نخواهد داشت .

بنابراین ، پس از اینکه فرزند، به سن بلوغ رسید و انتخاب کرد که باپدر یا مادر خود زندگی کند و در عین حال ، از ملاقات و دیدار با مادر یا پدر امتناعکرد ، نمی توان وی را مجبور به ملاقات با آنها نمود و چون به سن بلوغ رسیده است ، خودش می تواند در این خصوص ، تصمیم گیری کند و دادگاه ، دیگر نمی تواند وی را مجبور به ملاقات با والدین خود نماید .

در نهایت ، توصیه می شود که عدم تمایل فرزند به ملاقات یا امتناع از دیدار با پدر و مادررا ، با مراجعه به روانشناسان حوزه کودک و مراکز بهزیستی ، مورد پیگیری قرار دهید و حتی الامکان از امتحان کردن راهکارهای قانونی که منجر به ایجاد فشارهای روحی روانی بر فرزندمی شود ، اجتناب نمایید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوصعدم تمایل فرزند به ملاقات در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامونعدم تمایل فرزند به ملاقات پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- حکم عدم تمایل فرزند به ملاقات با مادر چیست ؟

در صورتی که آسیب های وارده به کودک منجر به عدم تمایل و امتناع از دیدار با مادر بشود می توان با گرفتن نظریه روانشناس و برای حفظ مصلحت کودک تقاضای کاهش مدت زمان ملاقات را داشت که جزئیات آن در مقاله ذکر شده است .

2- حکم عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدر چیست ؟

در صورتی که فرزند تمایلی به ملاقات با پدر خود را نداشته باشد و این موضوع برای فرزند ایجاد آسیب روحی نماید می توان تقاضای کاهش مدت زمان ملاقات با پدر را نمود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

3- آیا می توان فرزند را مجبور به ملاقات با پدر و مادر خود کرد ؟

در صورتی که دادگاه زمان و مکان ملاقات را مشخص کرده باشد نمی توان از ملاقات جلوگیری نمود و صرفا می توان زمان آن را کاهش داد اما در صورت بالغ شدن فرزند نمی توان وی را به ملاقات اجبار نمود که شرح آن در مقاله آمده است .

منبع : عدم تمایل فرزند به ملاقات