اختلاف اسکودا و قوه قضاییه در مورد آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری

هیئت عمومی اسکودا اعلام کرد؛ آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلا ناظر بر برگزاری آزمون وکالت کانون وکلا 1400 به دلیل تعارض با قانون قابلیت اجرا ندارد و انتظار دارد با نظر کانون‌های وکلا نسبت به اصلاح آیین‌نامه اقدام شود.
ابلاغ آیین نامه جدید اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلا مورد انتقاد اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) شد و به همین منظور نشست فوق‌العاده هیئت عمومی اسکودا، روز گذشته در محل کانون وکلای دادگستری مرکز تشکیل شد و ابلاغ اینآیین‌نامه مورد بررسی قرار گرفت. گفتنی است تمامی اعضای هیئت مدیره کانون‌های وکلا در استان‌های مختلف به صورت آنلای در این هیئت عمومی شرکت داشتند.

در پایان اسکودا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد؛ آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلا به دلیل تعارض با قانون قابلیت اجرا ندارد.

متن بیانیه هیئت عمومی اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران در مورد آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری به این شرح است:

"از آنجا که استقلال، جوهر ذاتی حرفه وکالت و لازمه تضمین حق دفاع شهروندان است و طبعاً این استقلال حاصل نمی‌شود مگر با استحکام و در چارچوب کانون وکلای دادگستری مستقل و با عنایت به اینکه ماده یک لایحه قانون استقلال کانون وکلا دادگستری مصوب 1333 با سابقه هفتاد سال به عنوان یک قانون پیشرو، استقلال نهاد وکالت را در قالب یک اصل مسلم پذیرفته و صیانت از این امر به عنوان یک میراث ملی و دستاورد بزرگ در راستای تضمین حق دفاع ملت عزیز و به رسمیت شناختن این مهم در اصل 35 قانون اساسی، برعهده نظام حاکم، مدیران و گرانندگان نهاد وکالت گذارده شده است.

لذا آیین‌نامه اجرایی لایحه قانون استقلال کانون وکلا مصوب 1400/4/2، با نسخ کامل آیین‌نامه لایحه قانون مصوب سال 1334 از مسیر اصلاح خارج و آیین‌نامه جدیدی را بنیان گذارده است که مغایر با ماده 22 لایحه استقلال و خارج از اراده کانون‌های وکلای دادگستری سراسر ایران در تعاملات فیمابین با قوه محترم قضائیه بوده، معذلک موادی از آیین‌نامه اخیرالتصویب به صراحت در تعارض با استقلال کانون‌های وکلای دادگستری و در مواردی ناقض حق دفاع شهروندان گرامی و در تعارض با لایحه قانونی استقلال کانون وکلا به عنوان قانون حاکم بر آیین‌نامه می‌باشد که در زمره متن مرجع تنظیم کننده (کانون‌های وکلا) نبوده و همین امر قابلیت اجرای این آیین‌نامه را از کانون‌های وکلا سلب می‌نماید.

لذا هیئت عمومی اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران ضمن استقبال از رویکرد به‌روز‌رسانی آیین‌نامه لایحه قانون استقلال کانون وکلا و موادی از آیین‌نامه که باعث بهبود اداره نهاد مستقل وکالت می‌گردد؛ مخالفت صریح خویش را با وضعیت موجود آیین‌نامه که ناقض و تحدید کننده استقلال کانون وکلاست، اعلام داشته و خاطر نشان می‌سازد که نهاد مستقل وکالت به عنوان نهادی قانونمندار، مجوزی برای اجرای مقرره مخالف با قانون نداشته و انتظار دارد با یک رویکرد تعاملی نسبت به اصلاح این موارد در اسرع وقت با نظر کانون‌های وکلا اقدام لازم صورت گیرد تا مآلاً آیین‌نامه قانونی، توسط کانون‌های وکلای دادگستری قابلیت اجرا پیدا کند."

این در حالی است که قائم‌مقام معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه مراتب لازم‌الاجرا بودن آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری به مراجع مربوط را اعلام کرده است.
در پی تصویب و ابلاغ «آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری» مراتب لازم‌الاجرا بودن این آیین‌نامه از سوی قائم مقام معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه به کانون‌های وکلا، مرکز وکلا و کارشناسان و مشاوران قوه قضاییه و مراجع قضایی کشور ابلاغ شد.

این آیین‌نامه در اجرای سیاست‌های کلی امنیت قضائی مصوب 1381 و ماده 22 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب 1333 با اصلاحات بعدی‌، و بنا به پیشنهاد کانون وکلای دادگستری در 164 ماده تهیه و تدوین شده و بر اساس ماده 163 این مقرره، در اجرای مواد 15، 16، 18، 21 و 26 لایحه استقلال، معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه مأمور هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای آن است.

با اجرایی شدن آیین‌نامه اخیر‌التصویب «آیین‌نامه اجرایی لایحه استقلال کانون وکلا مصوب 1334» و «آیین‌نامه اجرایی لایحه استقلال کانون وکلا مصوب 1388» از تاریخ (1400/4/2) نسخ می‌شود.

شایان ذکر است، علاوه بر نسخ آیین‌نامه‌های مذکور،‌ «نظامنامه وکالت مصوب 1316» نیز در موارد مغایر، در پی ابلاغ و اجرایی شدن «آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری» مصوب 1400/4/2، ملغی به شمار می‌رود.

گفتنی است؛ حجت‌الاسلام محمد مصدق، رئیس دیوان عدالت اداری و سرپرست معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه هفتم تیرماه با اشاره به تصویب و ابلاغ آیین‌نامه وکالت از سوی آیت‌الله رئیسی گفته بود: تصویب و ابلاغ آیین‌نامه وکالت، اقدام بی‌نظیری در خصوص رفع دغدغه دلسوزان نظام در حوزه امور مربوط به وکلا بود. آیت‌الله رئیسی دو سال پیش یکی از برنامه‌های اصلی قوه قضائیه را نظام‌مند کردن امور مربوط به وکلا، کارشناسان و مشاوران عنوان کرده و امروز در پایان مأموریت آیت‌الله رئیسی در قوه قضائیه، این مهم با ابلاغ آیین‌نامه وکالت تثبیت شد.

مصدق همچنین اعلام کرده بود: در اجرای ماده 22 لایحه قانونی وکالت، کانون‌های وکلا آیین‌نامه وکالت را پیشنهاد کردند و پس از بررسی‌های لازم از سوی رئیس دستگاه قضا، این آیین‌نامه مصوب و ابلاغ شد. بر اساس آیین‌نامه وکالت، نظارت قوه قضائیه نسبت به امور وکلا اعم از کانون وکلا، مرکز وکلا و کارشناسان و مشاوران، جدی‌تر شده و وظایف و مسئولیت‌هایی برای روسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌ها تعیین شده است.

منبع:  اختلاف اسکودا و قوه قضاییه در مورد آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری